ใครก็เลิกได้ ถ้าใจแน่แน่ว

คอลัมน์ : บุหรี่

ต่วนอิลฮัม เรียบเรียง

โดยปกติแล้วคนทั่วไปมักเข้าใจกันว่าการเลิกบุหรี่นั้นเป็นเรื่องที่ง่าย ในขณะที่บางคนก็คิดว่ายาก ซึ่งในความเป็นจริงการเลิกบุหรี่นั้นหากจะกล่าวว่ายากก็ยาก จะว่าง่ายก็ง่าย ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความตั้งใจของผู้สูบว่ามีความตั้งใจที่จะเลิกบุหรี่มากน้อยแค่ไหน บวกกับความพยายามในการใช้วิธีการต่างๆเพื่อใช้ใจตัวเองในการเอาชนะบุหรี่ให้ได้


ปัจจุบันองค์การอนามัยโลกได้กำหนดให้การติดบุหรี่ (Tobacco Dependence) เป็นโรคเรื้อรังอย่างหนึ่งที่เป็นๆ หายๆ (remitting & relapsing) คล้ายกับโรคทางกายอื่น ๆ ที่เราคุ้นเคยกันดี เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ดังนั้นผู้ป่วยที่มีโรคนี้ต้องได้รับการดูแลรักษาอย่างถูกต้องและเป็นระบบ พร้อมกับมีการประเมินผลและติดตามอาการเป็นระยะ ๆ เฉกเช่นเดียวกับโรคอื่น ๆ

หงุดหงิดเมื่อมีอาการถอนนิโคติน
หงุดหงิดเมื่อมีอาการถอนนิโคติน

ในส่วนของวิธีการในการรักษาโรคติดบุหรี่นั้นจะมีขั้นตอนและวิธีการแตกต่างกันไป เนื่องจากผู้ป่วยโรคติดบุหรี่แต่ละรายมีปัจจัยกระตุ้นหรือกลไกในการเสพติดที่แตกต่างกัน บางรายมีกลไกการเสพติดทางกายเป็นหลัก ในขณะที่หลายรายก็มีประเด็นทางจิตใจหรืออารมณ์เด่นกว่า บางรายก็มีเรื่องความเคยชินหรือพฤติกรรมและสิ่งแวดล้อมเป็นปัญหาใหญ่ ดังนั้นวิธีการในการรักษาก็จะมีความแตกต่างกันไปตามแต่ละบุคคล

ในระยะแรกของการเลิกบุหรี่นั้นจะเกิดภาวะอาการอยากบุหรี่หรือที่เรียกว่าอาการถอนนิโคติน ซึ่งอาการเหล่านี้จะส่งผลโดยตรงต่อผู้ที่กำลังเลิกบุหรี่โดยจะมีอาการต่างๆดังนี้

อาการถอนนิโคติน

อุบัติการณ์
(ร้อยละ)

ระยะเวลาที่เกิดอาการ

อยากสูบบุหรี่

70

นานกว่า 2 สัปดาห์

อยากอาหาร , กินเก่ง

70

นานกว่า 10 สัปดาห์

ซึมเศร้า

60

นานกว่า 4 สัปดาห์

กระวนกระวาย

60

นานกว่า 4 สัปดาห์

ไม่มีสมาธิ

60

นานกว่า 2 สัปดาห์

หงุดหงิด ก้าวร้าว

50

นานกว่า 4 สัปดาห์

แผลในปาก

40

นานกว่า 4 สัปดาห์

นอนไม่หลับ ตื่นกลางดึก

25

นานกว่า 1 สัปดาห์

ท้องผูก

17

นานกว่า 4 สัปดาห์

รู้สึกเบาในศีรษะเวียนศีรษะ

10

น้อยกว่า 48 ชั่วโมง

อาการดังกล่าวนี้จะเกิดขึ้นในช่วงแรกของการงดสูบบุหรี่ แต่จะค่อยๆทุเลาลงเรื่อย ๆ จนกระทั่งไม่เหลืออาการดังกล่าวเมื่อเวลาผ่านไป อาจจะดูเหมือนยากในการฟันฝ่าอุปสรรคอาการดังกล่าวนี้ แต่หากผู้ที่มีความตั้งใจจริงสามารถเอาชนะมันได้ คนที่จะมีความภาคภูมิใจมากที่สุดจะเป็นใครไม่ได้นอกจากตัวเอง สิ่งจำเป็นที่จะขาดไม่ได้คือกำลังใจจากตนเองในการเอาชนะบุหรี่ด้วยใจที่แน่วแน่ และคนรอบข้างที่พร้อมเอาใจช่วยโดยไม่ได้มองว่าผู้ติดบุหรี่เป็นปัญหาหรือภาระ ดังนั้นคนรอบข้างจึงต้องหมั่นให้กำลังใจแก่ผู้ที่ต้องการเลิกบุหรี่ เพื่อให้ผู้เลิกบุหรี่มีกำลังใจในการเลิกบุหรี่อย่างมั่นคงและถาวร

นอนไม่หลับ จากอาการถอนนิโคตีน

จากการสำรวจพบว่าราว 3 ใน 5  ของคนไทยที่เคยสูบบุหรี่มีความประสงค์จะเลิกบุหรี่อยู่แล้ว แต่ไม่รู้จะเริ่มต้นอย่างไร ปัญหานี้จะไม่เป็นปัญหาอีกต่อไปแล้ว เพราะมี 1600 สายด่วนเลิกบุหรี่แห่งชาติ โดยความร่วมมือของกระทรวงสาธารณสุข สสส. และ สปสช. บริการนี้จะมีผู้มีความรู้มาให้คำปรึกษา และแนวทางในการเลิกบุหรี่ตามลักษณะเฉพาะของแต่ละคน อย่ารอช้า รีบเลิกบุหรี่ตั้งแต่วันนี้ เพื่อสุขภาพที่ดีของตัวท่านและคนรอบข้างที่ท่านรัก

ที่มา : คู่มือรักษาโรคติดบุหรี่เบื้องต้น เล่ม 1 , คลินิกฟ้าใส


จาก : 
วารสารสุขสาระ ฉบับที่ 197 เดือน สิงหาคม 2563

ความคิดเห็น