สุขสาระ

“มะตาด” สามารถพบตามภาคต่าง ๆ ของไทย ภาคเหนือ พบที่เชียงใหม่ เรียกว่า ส้านป้าว อีสาน พบที่สุรินทร์ ภาคกลางพบในจังหวัดปทุมธานี กาญจนบุรี และปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี ภาคใต้ พบในจังหวัดสุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช ตรัง และพังงา เรียกว่า แส้น นอกจากนี้ มะตาด ยังมีชื่อเรียกตามพื้นเมืองว่า ส้านกวาง ส้านท่า ส้านใหญ่ ส้มปรุ และชื่อทั่ว ๆ ไป เรียกว่าส้าน ชื่อวิทยาศาสตร์ Dillenia indica L. มะตาดเป็นพืชที่เติบโตได้ดีในป่าดิบชื้น หรือป่าฝนเขตร้อนใกล้แม่น้ำ ป่าพรุ ในภาคใต้ของไทยนอกจากนี้ ยังการกระจายตัวของต้นมะตาด อยู่ในประเทศต่าง ๆ ได้แก่ อินเดีย ศรีลังกา พม่า ยูนนาน คาบสมุทรมาลายู ลาว เวียดนาม กัมพูชา ชวา คนไทยเชื้อสายมอญต่างรู้จัก “มะตาด” กันมาเนิ่นนาน สมัยรุ่นพ่อรุ่นแม่บางคน เรียกลูกมะตาดว่า แอปเปิลมอญ เพราะผลสวยและมีรสเปรี้ยว ๆ คล้ายแอปเปิลฝรั่ง จนเรียกกันติดปากว่า “มะตาด คือ แอปเปิลมอญ” นั่นเอง เนื่องจาก ต้นมะตาดมักจะให้ผลผลิตในช่วงปลายปี ระหว่างเดือน สิงหาคม – ตุลาคม ดังนั้น ชาวไทยเชื้อสายมอญจึงนิยมแกงมะตาดเป็นอาหาร เรียกว่า 1 ปี ได้กินแกงมะตาดกันหนเดียว “มะตาด” เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่