เรื่องน่ารู้กับหมอกษิดิษ – แก้วหูทะลุ

นายแพทย์กษิดิษ ศรีสง่า

กรณีตบ เจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัย ภายในสนามบินสุวรรณภูมิ จนแก้วหูทะลุ ซึ่งเป็นข่าวที่โด่งดังไปทั่วประเทศไทย ด้วยอิทธิฤทธิ์ ของอินเทอร์เน็ต นอกจากจะทำให้เราได้รู้ว่า กระแสสังคมที่เกิดจากอินเทอร์เน็ตนั้น มีความรวดเร็วแล้วมีพลังมากเพียงใดแล้ว ยังให้ความรู้กับเราเกี่ยวกับสุขภาพด้วย นั้นก็คือ โรคแก้วหูทะลุที่เกิดจากการบาดเจ็บ

แก้วหูของคนเรา คือส่วนที่อยู่ลึกไปภายในรูหู เป็นส่วนที่ต่อระหว่างหูชั้นนอก ที่ประกอบด้วยใบหูและรูหู กับหูชั้นกลางที่ประกอบด้วย กระดูกค้อน กระดูกทั่ง และกระดูกโกลน เรียงตัวต่อกันมา กระดูกค้อนจะอยู่ติดกับเยื่อแก้วหู ซึ่งมีลักษณะเป็นแผ่นกลมบาง และตึง เหมือนหนังกลอง เมื่อมีเสียงเข้ามาในรูหู เสียงจะกระทบกับเยื่อแก้วหู ทำให้เยื่อแก้วหูสั่นและแรงสั่นนี้จะถูกส่งต่อไปยังกระดูกค้อน กระดูกทั่ง และกระดูกโกลน ซึ่งกระดูกโกลนนี้ จะไปต่อกับเส้นประสาทหูรูปก้นหอยที่อยู่ในหูชั้นใน หลังจากนั้น ประสาทหูก็จะส่งแรงสั่นสะเทือนนี้ ไปยังสมอง นำไปรวมกับประสบการณ์เดิมที่เคยมีอยู่  เพื่อแปลเสียงเหล่านั้น ให้กลายเป็นคำพูด เสียงรถ เสียงเรือ หรือเสียงอะไรก็ตามที่เราได้ยินต่อไป

โรคแก้วหูทะลุนั้น สามารถ เกิดได้จากการบาดเจ็บ โดยแรงดัน แรงกระแทก หรือของแข็ง ที่กระแทกอย่างรุนแรงไปที่เยื่อแก้วหูทำให้ทะลุเป็นรูเข้าไป เช่นการเอาไม้แคะหูไปแคะลึกๆ แต่ความจริง แก้วหูทะลุจากไม้แคะ มักจะไม่ได้เกิดจากการแคะลึกเกินไปเพราะทุกๆคนจะระวัง และกลัวอยู่แล้ว  แต่มักจะเกิดจากขณะที่แคะหูอยู่นั้น แขนย่อมต้องกางออก อาจจะทำให้คนอื่นเดินหรือวิ่งมาชนมือ และดันไม้แคะหูเข้าไปกระแทกแก้วหูที่บอบบางนั้นจนทะลุ หรืออาจจะเกิดจากแรงตบ ที่ต้องรุนแรงพอสมควร ตบมาที่แก้วหูโดยเฉพาะอย่างยิ่งคนที่มือใหญ่มาตบคนที่หัวเล็ก ๆ หรือบางทีเกิดจากนั่งอยู่ในรถที่ปิดกระจกหน้าต่างแล้ว และมีการปิดประตูรถอย่างแรง เกิดเป็นแรงลมกระแทกอย่างแรงเข้าไปในเยื่อแก้วหู ก็ทำให้ทะลุได้เช่นกัน การทะลุมักจะเกิดในหูข้างที่ตรงข้ามกับมือที่ตบ เช่น ถ้าคนตบเป็นคนถนัดขวา คนถูกตบมักจะมีแก้วหูทะลุข้างซ้าย เป็นต้น เพราะโดยมากจะเป็นในสภาวะเผชิญหน้ากันเป็นหลัก

แก้วหูทะลุอีกอย่างหนึ่งยังสามารถเกิดได้จากโรคหูชั้นกลางอักเสบเป็นเวลานานๆ ทำให้เกิดเป็นน้ำหนองขังในหูชั้นกลาง และค่อย ๆ กดที่เยื่อแก้วหูไปเรื่อย ๆ ส่วนตรงกลางสุดของเยื่อแก้วหูเป็นส่วนที่มีเลือดมาเลี้ยงน้อยที่สุดอยู่แล้ว เมื่อมีแรงกด มากดที่เยื่อแก้วหูเป็นเวลานานๆ ในที่สุด ส่วนที่มีเลือดมาเลี้ยงน้อยที่สุดก็จะค่อยๆตายไปก่อน นั่นก็คือส่วนที่อยู่ตรงกลางสุดนั่นเอง

ลักษณะการทะลุทั้งสองแบบนั้นถ้าไปพบแพทย์แต่เนิ่น ๆ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญจะแยกออกโดยง่าย โดยแก้วหูที่ทะลุเพราะอุบัติเหตุ จากแรงกระแทก เหล่านี้ จะเป็นรอยแตก ขอบจะหยักๆรุ่งริ่ง  บางทีจะเห็นคราบเลือดอยู่ตามขอบๆด้วย

ส่วนแก้วหูทะลุจากโรคหูอักเสบ จะเป็นรูปทรงกลมขอบเรียบ ไม่มีรอยคราบเลือด และบางทีจะเห็นน้ำเหลืองไหลออกมาและมีกลิ่นเหม็นได้

ดังนั้นแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ จึงเป็นบุคคลสำคัญอย่างยิ่งที่จะบอกได้ว่า คนๆนั้น เมื่อถูกตบมาแล้ว เป็นเยื่อแก้วหูทะลุมาก่อนจากการอักเสบ หรือเป็นเยื่อแก้วหูทะลุจากแรงตบกันแน่ ซึ่งจะเป็นหลักฐานที่สำคัญที่สุดในคดีเลยทีเดียว

การรักษาแก้วหูทะลุ ถ้าเป็นรูเล็ก ๆ ก็ไม่ต้องทำอะไร เพียงแต่อย่าให้อะไรมากระทบ และอย่าให้น้ำเข้า รูทะลุจะค่อยๆปิดไปเอง แต่ถ้าไม่ปิดเอง เราก็จะต้องผ่าตัดเอาหนังจากส่วนอื่นมาปิดแก้วหูให้แทน เพื่อจะได้กลับมาฟังได้ชัดเจนเหมือนเดิมอีกครั้งหนึ่งครับ  วัสลามฯ

ที่มา - สุขสาระ 2555

จากสุขสาระ ฉบับที่ 206 เดือนพฤษภาคม 2564
มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)