โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง Multiple Sclerosis หรือ MS เป็นโรคที่เกิดจากภูมิคุ้มกันผิดปกติเข้าทำลายปลอกหุ้มประสาทหรือเซลล์ประสาททั้งในสมองและไขสันหลัง เมื่อปลอกเส้นประสาทได้รับบาดเจ็บจะไปรบกวนการนำกระแสประสาทจากสมองและไขสันหลังไปยังอวัยวะปลายทาง ซึ่งทำให้เกิดอาการผิดปกติของระบบประสาทตามมา อาการมักจะเกิดแบบฉับพลันภายในหนึ่งวันหรือไม่กี่ชั่วโมง โดยมักจะแสดงอาการในช่วงอายุ 20-40 ปี
ปัจจุบัน พบว่ามีผู้ป่วยโรคปลอกประสาทเสื่อมแข็งกว่า 2 ล้านคนทั่วโลก พบได้ในชนผิวขาวมากกว่าชนผิวสี ผู้หญิงมากกว่าชาย เชื้อชาติตะวันตกมากกว่าเอเชีย ในประเทศไทยมีผู้ป่วยโรคปลอกประสาทเสื่อมแข็งราว 1,500 คนทั่วประเทศ แต่พบในเวชระเบียนของโรงพยาบาลเพียง 500 คน จึงอาจกล่าวได้ว่าผู้ป่วยหลายคนยังไม่ทราบว่าตนป่วยด้วยโรคนี้กอปรกับการขาดการวินิจฉัยที่ถูกต้อง
สาเหตุที่ทำให้เกิดการทำลายของปลอกหุ้มหรือเซลล์ประสาทนั้น ปัจจุบันยังไม่ทราบแน่ชัด แต่พบว่าอาจเกี่ยวโยงกับปัจจัยทางพันธุกรรม ระบบภูมิคุ้มกัน การเสื่อมและการเปลี่ยนแปลงสภาพของระบบประสาทเอง หรือเกิดจากโรคร่วมอื่น นอกจากนี้ อาจมีความสัมพันธ์กับปัจจัยทางสิ่งแวดล้อมต่าง ๆ เช่น แสงแดด รังสียูวี การติดเชื้อไวรัส หรือมีภาวะพร่องวิตามินดี เป็นต้น
ผู้ป่วยโรค Multiple Sclerosis แต่ละรายจะมีอาการแสดงและความรุนแรงแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับตำแหน่งของรอยโรคและไม่มีอาการใดที่บ่งบอกได้ชัดเจนว่าเป็นโรค MS รวมทั้งยังมีโรคอื่นที่มีอาการคล้ายกัน จึงจำเป็นต้องได้รับการตรวจวินิจฉัยแยกโรค
อาการที่พบได้บ่อยได้แก่
- มีปัญหาเกี่ยวกับการมองเห็น เช่น เห็นภาพซ้อน ตามัว สูญเสียการมองเห็น มองเห็นสีผิดปกติไป ปวดเวลากรอกตา โดยมักเป็นเพียงข้างใดข้างหนึ่งหรือทั้งสองข้างก็ได้
- เกิดอาการอ่อนแรงหรืออาการเกร็งของกล้ามเนื้อ
- อาการชาหรือการรับรู้ความรู้สึกที่ผิดปกติ
- มีปัญหาเกี่ยวกับการถ่ายหนักและเบา เช่น กลั้นปัสสาวะไม่อยู่ ปัสสาวะไม่ออก ท้องผูก เป็นต้น
- ปัญหาเรื่องการทรงตัว
- พูดไม่ชัด เคี้ยวหรือกลืนอาหารลำบาก
- ซึมเศร้าวิตกกังวลหรืออารมณ์แปรปรวนอย่างรุนแรงกะทันหัน เช่น ร้องไห้ หัวเราะหรือตะโกนออกมาอย่างไม่มีเหตุผล เป็นต้น
ปัจจุบันยังไม่สามารถรักษาโรคปลอกประสาทเสื่อมแข็งให้หายขาดได้ การรักษาจึงเน้นไปที่การควบคุมอาการของโรคไม่ให้กำเริบเพื่อชะลออาการ การรักษาในระยะฉับพลันเพื่อลดการทำลายของเซลล์ประสาทให้ได้มากที่สุด รวมไปถึงการรักษาตามอาการที่เกิดขึ้น โดยใช้แพทย์ผู้เชี่ยวชาญหลายสาขา อย่างเช่น แพทย์อายุรกรรมระบบประสาท จักษุแพทย์ แพทย์เวชศาสตร์ฟื้นฟู จิตแพทย์ นักกายภาพบำบัด เป็นต้น
โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็งยังไม่มีวิธีป้องกัน ดังนั้น หากสงสัยว่ามีอาการของโรค ควรเข้ารับการตรวจวินิจฉัยทันทีเพื่อบรรเทาและชะลออาการ หากปล่อยให้มีอาการกลับเป็นซ้ำหลาย ๆ ครั้ง ผู้ป่วยอาจมีการสะสมของความทุพพลภาพ ดังนั้น ผู้ป่วยโรคเอ็มเอส จึงควรใส่ใจสุขภาพตนเอง หลีกเลี่ยงสิ่งที่จะกระตุ้นให้เกิดอาการซ้ำ รับประทานอาหารที่มีไฟเบอร์หรือกากใยอาหารจะช่วยให้ระบบขับถ่ายเป็นปกติ หลีกเลี่ยงการรับประทานเนื้อสัตว์ปริมาณมาก ๆ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ไม่ดื่มสุรา ไม่สูบบุหรี่ พักผ่อนให้เพียงพอ และไม่เครียด เป็นวิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันตนเองให้ห่างไกลจากโรคเอ็มเอสและโรคร้ายอื่น ๆ
https://pt.mahidol.ac.th/knowledge/?p=2610
https://www.princsuvarnabhumi.com/articles/content-multiple-sclerosis
https://www.bumrungrad.com/th/conditions/multiple-sclerosis
www.muslim4health.or.th
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น