วิธีป้องกันภาวะสมองเสื่อม
สหรัฐอเมริกา การศึกษาใหม่พบว่าเมื่อคนเราอายุมากกว่า 55 ปี จะมีโอกาสเป็นโรคสมองเสื่อมสูงถึง 4 ใน 10 ราย
ภาวะสมองเสื่อม (Dementia) หมายถึง กลุ่มอาการที่เกิดจากความผิดปกติของสมอง ทำให้เกิดความผิดปกติดังต่อไปนี้ตามมา
- มีความผิดปกติด้านสติปัญญา ความคิด
- การตัดสินใจผิดพลาด
- บกพร่องเรื่องตรรกะ และเหตุผล
- ความจำบกพร่อง หลงลืม ทั้งความจำระยะสั้นและระยะยาว
- มีปัญหาในการพูด พูดซ้ำ ๆ
- ไม่เข้าใจคำพูดไม่สามารถปฏิบัติงานต่าง ๆ ในชีวิตประจำวันได้
- สับสนเรื่องเวลา สถานที่ บุคคล
- มีความผิดปกติทางจิตและพฤติกรรม เช่น หูแว่ว เห็นภาพหลอน
อย่างไรก็ตาม เราสามารถดำเนินการเพื่อลดความเสี่ยงดังกล่าวได้ เช่น การควบคุมความดันโลหิตสูงและปัญหาสุขภาพอื่น ๆ ที่ไม่ดีต่อสมอง และยังไม่สายเกินไปที่จะลองทำแม้ว่าจะอยู่ในวัยกลางคนก็ตาม
มีปัจจัยเสี่ยงบางประการที่เราไม่สามารถควบคุมได้ เช่น อายุ และการได้รับการถ่ายทอดยีนชนิดที่เรียกว่า APOE4 ซึ่งทำให้มีโอกาสเป็นโรคอัลไซเมอร์ในช่วงปลายชีวิตมากขึ้น
วิธีป้องกันภาวะสมองเสื่อม
- เลิกบุหรี่ และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ผู้ใหญ่ หรือผู้สูงอายุ ควรออกกำลังกายอย่างน้อย 150 นาที ต่อสัปดาห์ เช่น ขี่จักรยาน ว่ายน้ำ ทำงานบ้าน ปลูกต้นไม้ จัดสวน การออกกำลังกายช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือดและออกซิเจนไปยังสมอง ส่งผลดีต่อสุขภาพของเซลล์สมอง
- รับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ เน้นรับประทานผักสด ผลไม้สด ปลา เนื้อสัตว์ไม่ติดมัน ไข่ ถั่วและธัญพืช
- ไม่จำเป็นต้องรับประทานวิตามินเสริม เพราะไม่มีหลักฐานยืนยันว่า วิตามินเสริมช่วยลดความเสี่ยงการเกิดสมองเสื่อมได้
- ควรมีกิจกรรมทางสังคม เช่นออกไปพบปะเพื่อนฝูง พูดคุยกับเพื่อนบ้าน
- หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง หวานจัด และเค็มจัด
- ฝึกสมอง เช่น อ่านหนังสือ เขียนหนังสือบ่อย ๆ คิดเลข เล่นเกมส์ตอบปัญหา และฝึกหัดการใช้อุปกรณ์ใหม่ ๆ
- ควบคุมน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน
- ควบคุมความดันโลหิต เพราะการเกิดสมองเสื่อมนั้นเกี่ยวพันกับอาการความดันโลหิตสูงด้วย
- หากเป็นโรคเบาหวาน ต้องควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดด้วย
- ควบคุมระดับคอเลสเตอรอล เพราะหากสูงเกินไปจะเป็นปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคสมองเสื่อมได้
แม้ว่าโรคสมองเสื่อม จะไม่ได้เป็นภาวะที่ร้ายแรง หรือเป็นอันตรายต่อชีวิต แต่ก็ถือเป็นอุปสรรคต่อการดำเนินชีวิตและลดทอนคุณภาพชีวิตอย่างมาก ผู้ดูแลผู้ป่วยภาวะนี้จึงจำเป็นต้องใช้ความรัก ความเข้าใจ และความอดทนอย่างมากในการดูแลผู้ป่วยกลุ่มนี้
การป้องกันไม่ให้เกิดภาวะสมองเสื่อม จึงเป็นวิธีที่ดีที่สุด โดยปฏิบัติตัวตามแนวทางที่องค์การอนามัยโลกแนะนำมานี้ น่าจะมีส่วนช่วยลดจำนวนผู้ป่วยโรคสมองเสื่อมลงหรือชะลอให้เกิดอาการสมองเสื่อมช้าลง
สุขสาระออนไลน์ ฉบับที่ 241
เดือนมีนาคม 2568
มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)
www.muslim4health.or.th
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น