โรคจากอาชีพ: รู้จักสาเหตุ ป้องกัน และรักษาอาการออฟฟิศซินโดรม

แพทย์หญิงจินตนา โยธาสมุทร

อัสมาเป็นหญิงอายุ 32 ปี คืนหนึ่งเธอปวดบริเวณต้นคอและท่อนแขนมากจนนอนไม่หลับ เธอเคยมีอาการชาบริเวณแขน ปวดแขน ปวดต้นคอเป็นๆ หายๆ มานานประมาณ 6-7 เดือน วันหนึ่งเธอจึงไปพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านศัลยกรรมกระดูก แพทย์อธิบายว่า “สาเหตุของการปวดเกิดจากกล้ามเนื้อและเส้นเอ็นอักเสบ จึงอยากถามคุณว่าประกอบอาชีพอะไร” อัสมาตอบว่า “ ดิฉันเพิ่งจะย้ายมาทำงานในตำแหน่งเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์มา 6-7 เดือนแล้ว ต้องพิมพ์และกดแป้นคีย์บอร์ดคอมพิวเตอร์อย่างรวดเร็วเป็นเวลานาน ต้องคอยรับโทรศัพท์ ป้อนข้อมูลใส่ในคอมพิวเตอร์ ทำให้ต้องหันศีรษะไปมาเพื่อหยิบเอกสาร รวมทั้งจะต้องโต้ตอบคำถามต่าง ๆ อยู่ตลอดเวลา

แพทย์กล่าว่า การเจ็บปวดของคุณเกิดจากการใช้กล้ามเนื้อนั้น ๆ เป็นเวลานาน จนเกิดการอักเสบ เมื่อเกิดการอักเสบแล้วก็ยังไม่ยอมพัก เพื่อรักษาให้หายดีเป็นปกติเสียก่อน แต่กลับไปใช้งานกับกล้ามเนื้อนั้นอีก นับเป็นโรคซึ่งเกิดจากการประกอบอาชีพ ทำให้กล้ามเนื้อและเส้นเอ็นอักเสบ บริเวณซึ่งพบการอักเสบมากที่สุด คือ ข้อมือ ข้อศอก และหัวไหล่ มักเกิดในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย และพบในคนอ้วนมากกว่าคนผอม”  

อัสมาถามแพทย์ว่า “คุณหมอค่ะ ทำไมจึงปวดมากกว่าปกติในช่วง 1 สัปดาห์ ก่อนมีประจำเดือนล่ะค่ะ” แพทย์อธิบายว่า “การปวดมากในช่วง 1 สัปดาห์ก่อนมีประจำเดือน และในขณะกำลังตั้งครรภ์  เกิดจากหัวใจทำงานไม่ค่อยปกติ หัวใจไม่สามารถสูบฉีดเลือดดีสีแดงมีออกซิเจนสูงไปเลี้ยงกล้ามเนื้อต่าง ๆ ได้อย่างพอเพียง อีกประการหนึ่งเกิดจากไขมันตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกายไปอุ้มน้ำเอาไว้  จึงทำให้เกิดการบวมน้ำ นอกจากนั้นการบวมน้ำยังเกิดได้จากการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนในช่วงดังกล่าวด้วย เมื่อเกิดสภาพบวมน้ำจะทำให้ข้อมือช่วงที่เส้นเอ็นพร้อมเส้นประสาทซึ่งลอดผ่านโพรงพังพืดเกิดการอักเสบและบวม จึงไปกดประสาทมีเดียน (Median nerve) ซึ่งอยู่ใกล้ชิดกับเส้นเอ็นที่อักเสบนั้น จึงทำให้กล้ามเนื้ออ่อนกำลัง เหตุการณ์เหล่านี้เกิดจากการใช้กล้ามเนื้อและเส้นเอ็นทำงานอย่างซ้ำ ๆ ซาก ๆ นับเป็นโรคซึ่งเกิดจากอาชีพการทำงาน จนทำให้เกิดอันตรายอย่างรุนแรงได้ต่าง ๆ กัน  เช่น คนทำงานเกี่ยวกับวงจรกระแสแม่เหล็ก คนงานวางสายไฟฟ้า จ้าหน้าที่ทางระบบไฟฟ้า และคนซึ่งทำงานในโรงผลิตไฟฟ้า ซึ่งมักมีโอกาสเป็นมะเร็งสมอง มะเร็งเม็ดเลือด โรคทางระบบประสาทส่วนกลาง และมะเร็งอัณฑะ ส่วนคนงานก่อสร้างประเภทก่ออิฐถือปูน มีโอกาสเป็นโรคปอด และมะเร็งของกระเพาะอาหาร 

ดังนั้นเมื่อคุณต้องทำงานอยู่หน้าคอมพิวเตอร์นาน ๆ จะต้องหัดเปลี่ยนอิริยาบถเป็นระยะ ๆ โต๊ะซึ่งใช้วางคอมพิวเตอร์ควรให้อยู่ตรงกลางในระดับสายตาหรือต่ำกว่าสายตาเล็กน้อย มีคีย์บอร์ดวางอยู่ตรงหน้าในระดับที่สามารถกดนิ้วมือลงบนแป้นคีย์บอร์ดได้ถนัด ข้อมือให้อยู่ในระดับปกติ อย่าทิ้งข้อมือให้งอขึ้น มีการวางข้อศอกให้ตั้งฉากกับคีย์บอร์ด วางท่อนแขนให้ราบขนานกับพื้นห้อง ไม่ควรใช้คอมพิวเตอร์ชนิดสะท้อนแสง นั่งหลังตรงบนเก้าอี้ซึ่งมีส่วนพนักพิงรองรับกระดูกสันหลัง เป็นเก้าอี้ปรับระดับให้เลื่อนขึ้นลงได้ ขณะนั่งพิมพ์บนเก้าอี้ ให้วางเท้าราบบนพื้นห้องหรือวางบนที่รองเท้า ขณะนี้ขอบอกว่าคุณกำลังมีกล้ามเนื้อต้นคอและข้อมืออักเสบ คุณจะต้องได้รับการรักษาด้วยวิธีกายภาพบำบัด โดยการประคบด้วยความร้อน นวดด้วยคลื่นเสียงและกระแสไฟฟ้า เป็นเวลานาน 2-3 สัปดาห์ จนกว่าอาการจะดีขึ้น หมอจะให้ยาแก้ปวดและยาแก้อักเสบให้คุณไปรับประทานด้วย 

อัสมากล่าวขอบคุณแพทย์ เธอไปรับยาตามแพทย์สั่ง เธอมาทำกายภาพทุกวันตามนัด จนอาการดีขึ้นและสามารถกลับไปทำงานได้ตามปกติ



สุขสาระออนไลน์ ฉบับที่ 245
เดือนกรกฎาคม 2568
มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)
www.muslim4health.or.th 

ความคิดเห็น